Dopamina – znaczenie, działanie, niedobór, nadmiar

Spis treści

Dopamina, znana też jako hormon nagrody, to kolejny z hormonów opiswanych przez ekspertów współpracujących z ONSEN® w odpowiedzi na prośby czytelników najlepszego bloga o spaniu.

Jak w przypadku niemal każdego hormonu, nawet najmniejsze zakłócenie poziomów dopaminy skutkować może rozregulowaniem całego układu hormonalnego. To od tego układu zależy nasze funkcjonowanie biopsychospołeczne w trakcie dnia, ale też możliwość odbywania komfortowego i regeneracyjnego snu w nocy.

Dlatego też tak ważne jest, aby wiedzieć nie tylko, czym jest dopamina, lecz również jakie jest jej działanie. Dzięki temu przewidzieć można, czym grozi niedobór lub nadmiar dopaminy, a także wcześnie rozpoznać ewentualne objawy chorobowe.

Dopamina – znaczenie

Dopamina, zwana też prolaktostatyną, jest jednym z najważniejszych hormonów wchodzących do grupy katecholamin. Uwalniana jest przez neurony dopaminergiczne, a także syntezowana w tkankach narządów takich jak nadnercza, ale też płuca czy serce. Działanie dopaminy jest różne w zależności od miejsca, do którego zostanie przetransportowana.

Syntezowanie dopaminy oparte jest na ściśle określonym szlaku metabolicznym. Powstaje ona bowiem bezpośrednio z ledowopy (L-dopa), ta zaś z lewotyrozyny (L-tyrozyna), która syntezowana jest z lewofenyloalaniny (L-fenyloalanina). Nadto sama dopamina stanowi prekusor do syntezy dwóch innych hormonów, a mianowicie noradrenaliny oraz adrenaliny, przez co bezpośrednio wpływa na ich stężenie we krwi.

Norma dopaminy we krwi u osób dorosłych wynosi poniżej 888 pmol/l. Nie określono minimalnego stężenia dopaminy we krwi, jednak jej niedobór jest stwierdzany przez lekarza na podstawie objawów klinicznych i cech indywidualnych.

Dopamina, hormony, niedobór dopaminy, nadmiar dopaminy, przysadka mózgowa, rdzeń kręgowy

Dopamina – działanie

Dopamina jest neuroprzekaźnikiem, a jednocześnie neuromodulatorem, który pełni kluczową rolę w kontroli procesów poznawczych, a przede wszystkim myślenia, pamięci i uwagi. Rolą dopaminy jest także kontrola układu nagrody i motywacji. Poza tym dopamina odpowiada za czuwanie i wzmocnienia będące odpowiedzią na bodźce.

Działanie dopaminy jest ściśle powiązane również z laktacją, a nawet orgazmem. Wynika to z faktu, że wpływa ona na zwiększenie ciśnienia tętniczego krwi, ale również na wydzielanie prolaktyny oraz gonadotropin, do których należą przede wszystkim folikulotropina oraz lutropina. Poza tym reguluje wydzielanie sodu wraz z moczem, a także reguluje motorykę układu pokarmowego.

Poza tym od poziomu dopaminy zależy zapadalność na chorobę Parkinsona i innego rodzaju zwyrodnienia struktur mózgu. Zauważa się nadto, że dopamina reguluje sen, nastrój, a nawet libido. Tym samym pełni ona bardzo istotną rolę w organizmie każdego człowieka.

Materac Osaka Air, materac piankowy, materac z pianki, materac poliuretanowy, materac średnio twardy, materac H3

Dopamina – niedobór

Niedobór dopaminy może wiązać się z dolegliwościami ze strony układu nerwowego, w którym jest syntezowana. Najczęściej odnotowywane przyczyny niedoboru dopaminy to:

zwyrodnienia struktur mózgu, a przede wszystkim w zakresie receptorów dopaminowych;
niedoczynność tarczycy;
zażywanie środków psychoaktywnych (narkotyków), a w tym również kofeiny i alkoholu;
nieprawidłowo zbilansowana dieta;
nieprawidłowa higiena snu;
przewlekły stres.

Utrzymujące się niskie stężenie dopaminy we krwi nie jest wskazane. Najczęściej notowane skutki niedoboru dopaminy to:

zwiększenie masy ciała;
przewlekłe zmęczenie;
zmniejszenie libido;
choroba Parkinsona;
fibromialgia;
nadpobudliwość psychoruchowa (ADHD);
zespół niespokojnych nóg;
zespół piekących ust;
zaburzenia lękowe;
zaburzenia nastroju;
zaburzenia snu.

Dopamina, prolaktostatyna, hormon nagrody, hipodopaminergizm, hiperdopaminergizm, niedobór dopaminy, nadmiar dopaminy

Dopamina – nadmiar

Nadmiar dopaminy ma najczęściej związek z dolegliwościami ze strony układu hormonalnego. Notowane najczęściej przyczyny nadmiaru dopaminy to:

nowotwór wytwarzający dopaminę;
nadczynność tarczycy;
zażywanie środków psychoaktywnych (narkotyków), a przede wszystkim kokainy, metamfetaminy i amfetaminy;
nieprawidłowo zbilansowana dieta;
nieprawidłowa higiena snu.

Utrzymujące się wysokie stężenie dopaminy we krwi nie jest wskazane. Najczęściej notowane skutki nadmiaru dopaminy to:

zmniejszenie masy ciała;
nadciśnienie tętnicze;
pląsawica;
urojenia;
halucynacje;
psychozy;
schizofrenia;
zaburzenia nastroju;
zaburzenia snu.

Dopamina – komfort snu

Współpracujący z ONSEN® psycholog zdrowia i rehabilitacji, mgr Mateusz Nesterok, zwraca uwagę na konsekwencje, jakie powoduje nadmiar dopaminy. O ile bowiem dopamina jest niezbędna w życiu i pełni ona pozytywną rolę, kluczowe dla dobrego zdrowia jest zachowanie jej optymalnego poziomu. Nadmiar dopaminy może powodować zaburzenia psychiczne, przede wszystkim zaś halucynacje i psychozy. Konsekwencją nadmiaru dopaminy bywa rozwinięcie się schizofrenii, a także depresji i innych zaburzeń nastroju.

Wskazuje on, że zbyt niski poziom dopaminy także nie jest dla człowieka pożądanym stanem. Stężenie dopaminy poniżej normy również prowadzi do zaburzeń nastroju i zaburzeń lękowych, a dodatkowo jest istotnym czynnikiem rozwoju choroby Parkinsona. Dodatkowo jest jednym z czynników sprzyjających rozwojowi nadpobudliwości psychoruchowej (ADHD) u dzieci, a także prowadzi do bezsenności i innych zaburzeń snu.

Jak dowodzą wyniki badań naukowych, te osoby, u których mechanizm wychwytu zwrotnego dopaminy jest niski, cechują się krótszym czasem i gorszą jakością snu. Co dodatkowo istotne, nieprawidłowy poziom dopaminy zauważa się co do zasady we wszystkich jednostkach chorobowych, które wiążą się z zaburzeniami snu. Dowodzi to, iż jest to jeden z kluczowych hormonów.

Zachowaniu optymalnego poziomu dopaminy we krwi sprzyja komfortowy, zdrowy sen. Ten zaś wymaga posiadania funkcjonalnego materaca, który zapewnia idealne podparcie ciała i wsparcie kręgosłupa. Zachowanie fizjologicznych krzywizn kręgosłupa podczas snu, jak również umożliwienie ciału pełnego rozluźnienia, działa bowiem korzystnie na wszystkie jego układy, a w tym także układ hormonalny.

ONSEN® oferuje materac Osaka Air, który jest najbardziej funkcjonalnym materacem dostępnym na rynku. Odpowiada on na zapotrzebowanie najbardziej wymagających konsumentów, spełniając wszystkie 10 podstawowych funkcjonalności materaca, a także będąc wyrobem medycznym klasy pierwszej.

Wszystkie produkty ONSEN® podlegają nawet 15-letniej gwarancji, a także programowi pozwalającemu na ich zwrot w ciągu 100 dni, co minimalizuje ryzyko zakupu do zera.

Zachęcamy również do zapoznania się z pozostałymi artykułami na najlepszym blogu o spaniu i zdrowiu, a także Encyklopedią Zdrowego Snu przygotowaną przez zespół specjalistów ONSEN®. Osobom dbającym o zdrowie kręgosłupa, polecamy zestaw ćwiczeń na kręgosłup przygotowany przez fizjoterapeutę.

Materac piankowy, materace wysokoelastyczne, zwrot materaca, materace online, najlepszy materac, jaki materac wybrać

FAQ: Dopamina

Za co odpowiada dopamina?

Dopamina odpowiada za regulowanie procesów poznawczych, a także układu nagrody i motywacji. Wpływa ona także na wydzielanie innych hormonów, a przede wszystkim prolaktyny, gonadotropin, folikulotropiny i lutropiny. Warto więc pamiętać, że dopamina jest zarówno neuroprzekaźnikiem, jak i neuromodulatorem pełniącym bardzo ważne funkcje w ludzkim organizmie.

Jakie są skutki niedoboru lub niskiego poziomu dopaminy?

Podstawowym skutkiem niedoboru lub niskiego poziomu dopaminy może być choroba Parkinsona. Dodatkowo niedobór dopaminy powoduje zwiększenie masy ciała i zmniejszenie libido. Niski poziom dopaminy wywołuje też zaburzenia lękowe, zaburzenia nastroju i zaburzenia snu.

Jakie są skutki nadmiaru lub wysokiego poziomu dopaminy?

Podstawowym skutkiem nadmiaru lub wysokiego poziomu dopaminy może być schizorenia. Dodatkowo wysoki poziom dopaminy zwiększa ciśnienie tętnicze, a także często wywołuje różnego rodzaju urojenia, halucynacje i psychozy. Poza tym duży poziom dopaminy wywołuje pląsawicę i inne choroby somatyczne.

Jak zwiększyć wydzielanie dopaminy?

Zwiększyć wydzielanie dopaminy można przez wyeliminowanie przyczyn, które doprowadziły do zaburzeń jej syntezowania. Zwiększeniu poziomu dopaminy we krwi służy też stosowanie odpowiedniej diety eliminującej cukier i tłuszcze nasycone, zaś bogatsze w przeciwutleniacze. Dodatkowo należy rozważyć zażywanie środków bogatych w substancje, z których dopamina jest syntezowana, a więc lewodopy czy acetylo-L-tyrozyny.

Jak zmniejszyć wydzielanie dopaminy?

Zmniejszyć wydzielanie dopaminy można przez spożywanie pokarmów bogatych w tłuszcze nasycone, co jednak nie jest zalecane ze względu na ich szkodliwość. Wysoki poziom dopaminy często wiąże się z przyjmowaniem suplementów diety lub leków, a także stosowaniem narkotyków. Dlatego dla obniżenia stężenia dopaminy we krwi należy zaprzestać lub zmniejszyć dawki stosowania tych substancji. W przypadku leków należy wcześniej skonsultować tę decyzję z lekarzem.

Spis treści

Dopamina – komfort snu

Udostępnij

Newsletter - bądź na bieżąco!

Dziękujemy za dołączenie do grupy subskrybentów newslettera ONSEN®!