Polski (PL)Niemiecki (DE)Angielski (EN)
Informacje o produktach: +48 509 940 633 | Obsługa zamówień: +48 512 999 218
0

Ciemne strony melatoniny na sen. Czy warto ją zażywać?

22 lipca 2022
Melatonina na sen, tabletki nasenne, naturalne metody na zaśnięcie, lek na sen, przedawkowanie melatoniny

Kiedy mamy trudność z zasypianiem, wiele osób doradza nam, aby zażywać melatoninę na sen. Wynika to z tego, że coraz częściej melatonina reklamowana jest jako cudowne lekarstwo na bezsenność. Większość preparatów opisywanych przez producentów jako melatonina na sen można kupić bez recepty. Mimo, że jest ona hormonem, sprzedaje się ją bowiem w Polsce jako suplement diety, co nie powinno mieć miejsca.

W 1994 roku naukowcy z Massachusetts Institute of Technology, a więc popularnego MIT, odkryli w swoich laboratoriach, że melatonina podawana w tabletkach ułatwia zasypianie. Ochotnicy byli podzieleni na dwie grupy, a więc badawczą i kontrolną. Badani z grupy badawczej otrzymywali przed snem małe dawki melatoniny, zaś grupie kontrolnej podawano placebo.

Wykazano, że osoby zażywające melatoninę na sen zapadali w sen średnio już po 5 minutach, zaś przy placebo trwało to około 15 minut. Od czasu publikacji wyników badań świat zachwycił się tym hormonem, nie zastanawiając się i nie zważając na możliwość przedawkowania melatoniny. Informując o odkryciu, media najczęściej nie zważały na przeciwwskazania do zażywania melatoniny na sen. Okrzyknięto ją przełomem w walce z insomnią, zwiększając jej sprzedaż.

Powszechnie nazywano melatoninę jedyną naturalną substancją, która stanowić ma alternatywę dla leków nasennych, które nie zawsze są bezpieczne. W szczególności polecano ją osobom pracującym w systemie zmianowym, a także wykazujących z różnych powodów trudności z zasypianiem w stresie. Zażywa ją też wiele osób, które cierpią z powodu bólu wywołanego dyskopatią czy innymi chorobami kręgosłupa.

Entuzjazmu wielu pacjentów i dziennikarzy co do rzekomego braku możliwości przedawkowania melatoniny na sen nie podzielał jednak świat nauki. Medycy przyznali, że melatonina w tabletkach może być pomocna w leczeniu trudności ze snem, ale zalecano ją wyłącznie u osób starszych, czyli w podeszłym wieku. Z wiekiem bowiem postępuje zwapnienie szyszynki, a więc gruczołu naturalnie produkującego właśnie melatoninę. Pozostałym osobom przy przyjmowaniu melatoniny na sen zalecono ostrożność.

Już około dwa lata po opublikowaniu badań naukowych wykonanych w Massachusetts Institute of Technology, profesor Richard Wurtman, neurobiolog wywodzący się z tej samej uczelni, wydał komunikat, w którym stanowczo zaznaczył, że nikt nie powinien samodzielnie przyjmować suplementów zawierających melatoninę na sen. Postulował przy tym wycofanie z aptek suplementów diety, jakie ją zawierają ze względu na ryzyko przedawkowania melatoniny, co okazało się możliwe.

Wielu ludzi sądzi, że melatonina na sen jest w pełni bezpieczna i uważa ją za alternatywę dla tabletek nasennych, dlatego też myślenie o jej przedawkowaniu czy przeciwwskazaniach do zażywania melatoniny na sen nie jest zbyt popularne. Tymczasem niewłaściwie stosowana melatonina może nasilić zaburzenia snu, a w konsekwencji nawet rozregulować układ hormonalny. Co bardzo ważne, melatoniny na sen bez wyraźnych wskazań lekarskich kategorycznie nie powinny stosować dzieci.

Melatonina, tabletki na sen, leki nasenne, czy melatoninę można przedawkować

Melatonina na sen – działanie

Zastanawiając się nad przyjmowaniem melatoniny na sen, musimy w pierwszej kolejności zwrócić uwagę na to, że melatonina to hormon, a nie witamina, minerał czy zioło. Ludzkie organizmy produkują melatoninę w sposób naturalny głównie w szyszynce. Jej mniejsze ilości produkują też komórki siatkówki oka oraz komórki enterochromatofilne umieszczone w przewodzie pokarmowym.

Należy ona do neuroprzekaźników, czyli grupy hormonów przekazujących sygnały między komórkami nerwowymi a innymi komórkami ludzkiego ciała. Głównym zadaniem melatoniny jest poinformowanie mózgu, że nadeszła już pora spania. Ciemność stymuluje uwalnianie melatoniny do krwioobiegu, a przebywanie w świetle hamuje ten proces, dlatego też warto zwrócić uwagę na to, jak urządzić sypialnię celem optymalizacji snu.

Po uwolnieniu się melatoniny do krwioobiegu, łączy się ona z receptorami w jądrach suprachiasmatycznych znajdujących się w mózgu. Tam też bierze udział w regulowaniu zegarów biologicznych, czyli rytmu dobowego. Następnie przemieszcza się do płynu mózgowo-rdzeniowego i krwiobiegu. Najwyższe stężenie we krwi osiąga między 24:00 a 3:00, gdy głęboko śpimy.
melatonina 01

Melatonina na sen – zagrożenia

Przyjmowanie przez pacjentów syntetycznych hormonów bez kontroli lekarza co do zasady nigdy nie jest dobrym pomysłem. Układ hormonalny człowieka jest bowiem bardzo delikatny, a każda zmiana stężenia we krwi któregoś z hormonów powoduje automatycznie, że również pozostałe hormony zmieniają swoją ilość. Zatem melatonina zażywana na sen nie pozostaje całkowicie obojętna dla zdrowia człowieka nawet w małych dawkach.

Co ciekawe, w Stanach Zjednoczonych Ameryki melatonina na sen jest zarejestrowana jako suplement diety. Zabieg ten tamtejsze koncerny farmaceutyczne często stosują, aby ominąć kosztowne badania, których Agencja Żywności i Leków wymaga do wprowadzenia jej na rynek w formie leku. Powoduje to, że nadzór nad produkcją tabletek z melatoniną na sen jest niedostateczny, a także budzi wątpliwości co do składu samych kapsułek czy tabletek.

Nieco odmiennie sytuacja z melatoniną na sen przedstawia się w Rzeczypospolitej Polskiej. Tutaj bowiem jest ona zarejestrowana bowiem jako lek wydawany bez recepty, a więc OTC. Tym samym różnego rodzaju tabletki czy kapsułki z melatoniną na sen polskiej produkcji, a także oznaczone jako OTC, dają pewność co do składu i dawki. Jednocześnie dostępne są produkty zagraniczne, które pozostają suplementami.
Melatonina na podróż, jet lag, sen w aucie, spanie w pociągu, jak spać

Melatonina na sen – przedawkowanie

Przedawkowanie melatoniny może być niebezpieczne i tym samym prowadzić do różnych niepożądanych skutków ubocznych. Melatonina jest hormonem naturalnie produkowanym przez organizm, który za jej sprawą reguluje rytm dobowy i wpływa na sen. Jest również dostępna jako suplement w postaci tabletek, kapsułek lub innych form, jako środek wspomagający sen.

Lekarze przyznają, że dawka melatoniny na sen w tabletkach czy kapsułkach powinna wynosić maksymalnie 1 mg na dobę. Tymczasem w polskich aptekach spotyka się melatoninę na sen oferowaną w tabletkach, które posiadają nawet 5 mg melatoniny w składzie. Jej zastosowanie w takiej dawce spowoduje nie tylko nadmierną senność spowodowaną przedawkowaniem, ale może wywołać nawet hipotermię. Wynika to z faktu, że suplementowana melatonina na sen obniża temperaturę ciała człowieka.
Melatonina to nie cudowny lek na sen. Można ją przedawkować!
Melatonina, podobnie jak każdy suplement lub lek, powinna być stosowana z umiarem i zgodnie z zaleceniami specjalisty, najlepiej endokrynologa. Stosowanie przez nas melatoniny na sen wymaga umiaru i ostrożności. Jeśli istnieje wyraźna potrzeba poprawy jakości snu czy regulacji rytmu snu, to stosowanie melatoniny na sen może być uzasadnione. Jednak nie jest to magiczny środek, który używa się rutynowo.

Przed rozpoczęciem stosowania melatoniny na sen zawsze warto skonsultować się z lekarzem, szczególnie jeśli cierpimy na jakiekolwiek problemy zdrowotne, a w szczególności wtedy, gdy przyjmujemy inne leki. Specjalista może określić odpowiednią dawkę i metody stosowania, aby uniknąć potencjalnego ryzyka.

Każdy organizm jest inny, a poziom tolerancji na melatoninę może znacząco się różnić. Nie wszyscy ludzie potrzebują dużych ilości melatoniny na sen, a nadmiar może prowadzić do przedawkowania. Przedawkowanie melatoniny może wywołać różnorodne objawy, które obejmują bóle głowy i nudności, ale także zaburzenia żołądkowo-jelitowe, osłabienie, senność w ciągu dnia czy splątanie. U niektórych osób może także wystąpić znaczne pogorszenie jakości snu, przeciwnie do jej zadania. Te objawy mogą być nie tylko niekomfortowe, ale także wpływać negatywnie na ciało.
MELATONINA kopia

Melatonina na sen – układ hormonalny

Układ hormonalny człowieka jest złożony i precyzyjnie zrównoważony. Zmiany w stężeniu jednego hormonu, jakim jest melatonina, mogą wpłynąć na inne hormony, które są ze sobą powiązane. Zażywanie melatoniny w nadmiarze może wpłynąć na poziom innych hormonów, takich jak choćby kortyzol czy hormon wzrostu. Ma ona także wpływ na hormony płciowe u mężczyzn i kobiet, niezależnie od wieku.

Może ona zaburzać cykl miesiączkowy przez jej wpływ na poziom stężenia folikuloropiny (FSH) czy innego niezwykle ważnego hormonu, jakim jest prolaktyna (PRL). Regularne przyjmowanie melatoniny jako suplementu diety może wpłynąć też na zdolność organizmu do produkcji melatoniny w naturalny sposób. To zaś jest powodem zaburzeń w procesie wytwarzania melatoniny przez organizm, co może negatywnie wpłynąć na naturalny rytm dobowy i sen oraz inne funkcje organizmu.
Problem z zasypianiem, bezsenność, trudności ze snem, kłopoty w zasypianiu

Melatonina na sen – kiedy stosować

Melatonina bywa najczęściej suplementem diety, który może być stosowany przez osoby w określonych sytuacjach, a więc również pod ściśle określonymi kryteriami zdrowotnymi. Nie jest więc pod żadnym pozorem przeznaczona dla każdego. W szczególności zażywanie zawsze powinna być stosowana zgodnie z zaleceniami lekarza, a ewentualnie innego  rodzaju specjalisty posiadającego wiedzę medyczną i uprawnienia wymagane prawem.

Melatonina na sen stosowana w odpowiednich dawkach może być przydatna u części osób pracujących w systemie zmianowym, a także u osób z chorobami neurodegeneracyjnymi, takimi jak choroba Alzheimera. Zdarza się, że melatoninę stosuje się także jako element terapii zaburzeń afektywnych dwubiegunowych (ChAD). Przed rozpoczęciem suplementacji melatoniną należy zawsze skontaktować się ze specjalistą, aby ocenić indywidualne potrzeby, ale także potencjalne ryzyko stosowania tego hormonu.

Jeśli jest stosowana pod kontrolą lekarza i we właściwych dawkach, melatonina na sen rzeczywiście może pomóc w leczeniu trudności z zasypianiem. Dotyczy to jednak przede wszystkim osób starszych, a także ludzi zmagających się z różnego rodzaju schorzeniami, jak choćby chorych na stwardnienie rozsiane (SM). Powszechnie stosuje się ją też u osób niewidomych, bowiem w ostatnich latach opublikowano wyniki badań naukowych, które wykazały, że melatonina pomaga im zachować odpowiedni rytm snu i czuwania w ciągu doby.

Samodzielne stosowane melatoniny na sen przez długi czas może nasilać zaburzenia snu. Jej nadmiar w organizmie sprawia bowiem, że po pewnym czasie receptory w mózgu przestaną na nią reagować, co osłabia jej działanie. Dotyczy to jednak nie tylko melatoniny syntetycznej. Brak reakcji dotyczyć będzie też melatoniny endogennej, a więc produkowanej naturalnie przez organizm. Stąd też nie zaleca się suplementacji bez wyraźnych wskazań. Tabletki z melatoniną to nie landrynki czy czekoladki, ale leki zawierające pokaźne dawki hormonów.
Zwrot materaca, jak zwrócić materac, test materaca, materac piankowy, materac warstwowy

Melatonina na sen – komfort snu

Kiedy doznajemy trudności z zasypianiem, nie musimy ryzykować samodzielnym stosowaniem melatoniny na sen. Często wystarczy skupić się na higienie snu, która odgrywa ogromną rolę w naszym codziennym funkcjonowaniu. Stosowanie regularnego harmonogramu snu, czyli chodzenie spać i budzenie się o stałych porach, może pomóc w ustanowieniu zdrowego rytmu snu. Warto również unikać długich drzemek w ciągu dnia, zwłaszcza popołudniu lub wieczorem. Można także sięgnąć po ashwagandhę, która działa przeciwlękowo, a poza tym wpływa na poprawę jakości snu oraz redukuje stres, dzięki czemu ułatwia relaks i zasypianie

Bardzo ważne są także odpowiednie warunki panujące w sypialni. Warto zadbać o optymalną temperaturę, która nie przekroczy 20°C, a także zapewnić sobie ciszę i ciemność. Oczywiście do wysypiania się potrzebujemy również wygodnego materaca cechującego się dobrą funkcjonalnością, a także odpowiednio wyprofilowanej poduszki do spania o anatomicznym kształcie. Pamiętajmy też, że z doświadczeń amerykańskich, ale także szeroko zakrojonych badań snu, jakie przeprowadziliśmy w ramach procesu design thinking, twardość materaca powinna wynosić około 6,5 na amerykańskiej skali twardości materaców.

Produkowany przez nas materac Osaka Air to idealny materac o uniwersalnych właściwościach, które składają się na higienę snu na najwyższym poziomie. Odpowiada na potrzeby klientów, spełniając wszystkie 10 podstawowych funkcjonalności materaca. Poza tym, jak wszystkie produkty ONSEN®, materac ten podlega nawet 15-letniej gwarancji, a także programowi pozwalającemu na zwrot materaca w 100 dni, co eliminuje ryzyko.

Przed snem należy unikać kofeiny, alkoholu, nikotyny oraz ciężkich posiłków. Warto też zadbać o codzienne rytuały, jak choćby czytanie, medytację czy zwyczajną kąpiel w ciepłej wodzie. Pomocne w zasypianiu jest również mindfulness, które opiera się na treningu uważności. Wszystko to pomoże uniknąć zażywania melatoniny w dawkach przekraczających naturalną produkcję, co pomoże nam lepiej zasnąć i wydajniej spać. Melatonina może bowiem być użytecznym narzędziem w regulacji snu i czuwania, ale jej stosowanie powinno być uzasadnione wyraźną potrzebą skonsultowaną z lekarzem, a także z umiarem, aby uniknąć przedawkowania i działań niepożądanych.

Zachęcamy również do zapoznania się z pozostałymi artykułami na najlepszym blogu o spaniu i zdrowiu, a także Encyklopedią Zdrowego Snu przygotowaną przez zespół specjalistów ONSEN®. Osobom dbającym o zdrowie kręgosłupa, polecamy zestaw ćwiczeń na kręgosłup przygotowany przez fizjoterapeutę.
Materac piankowy, materace 120x200, sklep z materacami, warstwy materaców

FAQ: Melatonina na sen

Czy melatonina pomaga na sen?

Tak, melatonina może pomagać w poprawie jakości snu. Jednak jej skuteczność jest najbardziej widoczna u osób starszych, u których szyszynka nie produkuje jej naturalnie w odpowiedniej ilości. Nie zaleca się stosowania melatoniny u młodszych osób, ponieważ może to wywołać szereg skutków ubocznych.

Czy melatonina uzależnia?

Nie można uzależnić się od melatoniny fizycznie. Jej przyjmowanie nie prowadzi do uzależnienia tego typu. Niemniej jednak, istnieje ryzyko uzależnienia psychicznego od melatoniny, ponieważ takie uzależnienie może dotyczyć wielu różnych substancji, zachowań i aspektów życia. Poza tym możliwe jest, że organizm uodporni się na działanie melatoniny i konieczne będzie zwiększanie jej dawek.

Jakie są skutki uboczne melatoniny?

Melatonina może wywoływać skutki uboczne, choć producenci często o nich nie wspominają. Najważniejsze z tych skutków to nasilenie zaburzeń snu oraz potencjalne rozregulowanie układu hormonalnego. W przypadku dużych dawek melatoniny może także dojść do hipotermii.

Czy można przedawkować melatoninę?

Tak, melatoninę można przedawkować. Jest to hormon, który ma wpływ na całą gospodarkę hormonalną organizmu. Przyjmowanie dużych dawek melatoniny może prowadzić do obniżenia temperatury ciała i potencjalnie wywołać hipotermię.

Jaką dawkę melatoniny przyjąć przed snem?

Jeśli decydujesz się na stosowanie tabletek z melatoniną, zaleca się przyjmowanie nie więcej niż 1mg na dobę przed snem. Taka dawka zazwyczaj wystarcza, aby uzyskać pozytywny efekt bez ryzyka przedawkowania. Pamiętaj jednak, że melatonina jest głównie zalecana dla osób starszych, a jej stosowanie u młodszych osób może być niewskazane.

Udostępnij
Newsletter - bądź na bieżąco!
Bez wyrażenia zgody nie możemy dodać Twojego adresu e-mail do bazy subskrybentów newslettera ONSEN®.
Dziękujemy za dołączenie do grupy subskrybentów newslettera ONSEN®!
Komentarze
Paweł pisze:
"Melatonina może rozregulować układ hormonalny". Proszę o podanie źródła tej informacji.
Dodano: 6 października 2023, 22:29. Dodaj odpowiedź
Mateusz Nesterok pisze:
Melatonina jest hormonem. Wszelkie odstępstwa od fizjologicznie występujących stężeń hormonów we krwi rozpatruje się jako zaburzenia hormonalne. Z zasady hormony działają tak, że jeśli ilość jednego się zmieni, to i stężenie pozostałych (wszystkich lub części) ulega zmianom. Melatonina dużych ilościach może u niektórych wywoływać niekorzystne a wśród nich nudności, zmęczenie czy stany depresyjne. Wpływać może, między innymi, na poziom serotoniny czy dopaminy. Stąd też melatonina w nadmiarze może - ale nie zawsze musi - prowadzić do rozregulowania całego układu hormonalnego.
Dodano: 7 października 2023, 09:39. Dodaj odpowiedź
Paweł pisze:
To nie jest odpowiedź na moje pytanie. Proszę przeczytać je jeszcze raz - ze zrozumieniem.
Dodano: 10 października 2023, 12:57. Dodaj odpowiedź
Mateusz Nesterok pisze:
Obok zasad rządzących endokrynologią, jakie wyżej opisałem, źródeł jest cała masa. Na przykład na https://karger.com/nen/article/112/2/115/825344 opisuje się wpływ melatoniny na hormony płciowe, a na https://www.nature.com/articles/244230a0 przedstawia się wpływ melatoniny i serotoniny na wydzielanie somatotropiny. Natomiast na https://www.proquest.com/openview/4f1960cb2c0458ebe5870b9de2c0dcb5/1?pq-origsite=gscholar&cbl=46504 można znaleźć informacje o wpływie melatoniny na niedociśnienie nastolatków po jej przedawkowaniu. To, że układ hormonalny działa jako całość, a hormony wzajemnie wywołują wzrosty lub spadki stężeń innych hormonów, stanowi pewną biologiczną zasadę. Stąd też układ hormonalny należy zawsze traktować jako całość. Poszczególne gruczoły i hormony nie działają w oderwaniu od pozostałych.
Dodano: 10 października 2023, 14:55. Dodaj odpowiedź
Kasia pisze:
Biorę melatoninę od około 10 lat co noc w dawce 5 mg. Nie wiedziałam, że ma to jakieś skutki uboczne. Póki co nic złego się nie dzieje. Mam koleżankę Amerykankę, która od lat przyjmuje 10 mg co noc, podobno tam to normalna dawka. Ona również na nic się nie skarży.
Dodano: 28 października 2023, 00:14. Dodaj odpowiedź
Ekspert ONSEN® pisze:
Pozostaje się cieszyć. Wiadomo, że nie u każdego wywrze to zauważalny wpływ. Warto jednak mieć z tyłu głowy potencjalne skutki uboczne.
Dodano: 29 listopada 2023, 13:52. Dodaj odpowiedź
Phoenix pisze:
Biorę melatonina ok 10 lat, 5mg na dobę. Wszystko się zgadza, od kiedy biorę melat. Mam migreny miesiączkowe. Innych skutków nie Zauważyłam.
Dodano: 26 stycznia 2024, 08:09. Dodaj odpowiedź
Ekspert ONSEN® pisze:
Jest więc to działanie niepożądane :)
Dodano: 6 lutego 2024, 12:49. Dodaj odpowiedź
Wystąpiły błędy w formularzu.
Imię lub pseudonim *
Adres e-mail (nie będzie widoczny)
Number telefonu (nie będzie widoczny)
Komentarz *
Dziękujemy za dodanie komentarza!
Więcej o ciele i umyśle: