Ciemne strony melatoniny na sen. Czy warto ją zażywać?

Spis treści

Coraz częściej melatonina reklamowana jest jako cudowne lekarstwo na bezsenność. Większość preparatów reklamowanych jako melatonina na sen można kupić bez recepty. Mimo, że jest ona hormonem, sprzedaje się ją bowiem w Polsce jako suplement diety.

Wielu ludzi sądzi, że melatonina na sen jest w pełni bezpieczna i uważa ją za naturalną alternatywę dla tabletek nasennych, dlatego też myślenie o przedawkowaniu melatoniny czy przeciwwskazaniach do zażywania melatoniny nie jest zbyt popularne.

W 1994 roku naukowcy z Massachusetts Institute of Technology odkryli, że melatonina podawana w tabletkach ułatwia zasypianie. Ochotnicy byli podzieleni na dwie grupy - badawczą i kontrolną. Badani z grupy badawczej otrzymywali przed snem bardzo małe dawki melatoniny, zaś grupie kontrolnej podawano placebo. Badania wykazały, że badani zażywający melatoninę na sen zapadali w sen średnio po 5 minutach, zaś przy placebo trwało to około 15 minut. Od czasu publikacji wyników tych badań świat zachwycił się tym hormonem, nie zważając na możliwość przedawkowania melatoniny.

Media nie zważały na przeciwwskazania przy zażywaniu melatoniny na sen i okrzyknęły ją przełomem w walce z insomnią. Nazywano ją jedyną naturalną substancją, która stanowi alternatywę dla leków nasennych. W szczególności polecano ją osobom pracującym w systemie zmianowym, a także wykazujących trudności z zasypianiem w stresie. Zażywa ją też wiele osób, które cierpią z powodu dolegliwości bólowych wywołanych dyskopatią czy innymi chorobami kręgosłupa.

Entuzjazmu wielu dziennikarzy co do braku możliwości przedawkowania melatoniny na sen nie podzielał jednak świat nauki. Medycy przyznali, że melatonina w tabletkach rzeczywiście może być pomocna w leczeniu trudności ze snem, ale wyłącznie u osób starszych. Z wiekiem bowiem postępuje zwapnienie szyszynki - gruczołu produkującego melatoninę. Pozostałym osobom przy przyjmowaniu melatoniny zalecono ostrożność.

Już dwa lata po opublikowaniu badań Massachusetts Institute of Technology, profesor Richard Wurtman, neurobiolog wywodzący się z tej uczelni, wydał komunikat, w którym zaznaczył, że nikt nie powinien samodzielnie przyjmować suplementów zawierających melatoninę na sen. Postulował przy tym wycofanie z aptek suplementów diety, które ją zawierają. Wynikało to ze względu na ryzyko przedawkowania melatoniny.

Niewłaściwie stosowana melatonina może nasilić zaburzenia snu oraz rozregulować układ hormonalny. Kategorycznie zaś melatoniny na sen bez wyraźnych wskazań lekarskich nie powinny stosować dzieci.

Melatonina, tabletki na sen, leki nasenne, czy melatoninę można przedawkować

Melatonina na sen – działanie

Zastanawiając się nad przyjmowaniem melatoniny na sen, musimy w pierwszej kolejności zwrócić uwagę na to, że melatonina to hormon, a nie witamina, minerał czy zioło. Nasze organizmy produkują melatoninę w sposób naturalny, głównie w szyszynce. Jej mniejsze ilości produkują też komórki siatkówki oka oraz komórki enterochromatofilne przewodu pokarmowego.

Należy ona do neuroprzekaźników, czyli grupy hormonów przekazujących sygnały pomiędzy komórkami nerwowymi a innymi komórkami ciała. Głównym zadaniem melatoniny jest poinformowanie mózgu, że nadeszła już pora spania. Ciemność stymuluje uwalnianie melatoniny do krwioobiegu, a światło ten proces hamuje, dlatego też warto zwrócić uwagę na to, jak urządzić sypialnię celem optymalizacji snu.

Po uwolnieniu się melatoniny do krwioobiegu, łączy się ona z receptorami hormonalnymi znajdującymi się w jądrach suprachiasmatycznych mózgu. Tam też bierze udział w regulowaniu naszych wewnętrznych zegarów i rytmu dobowego. Następnie przemieszcza się do płynu mózgowo-rdzeniowego i krwiobiegu. Najwyższe stężenie we krwi osiąga między 24:00 a 3:00.

Melatonina w podróży, jet lag, sen w samolocie, spanie w samochodzie, jak zasnąć

Melatonina na sen – zagrożenia

Przyjmowanie syntetycznych hormonów bez kontroli lekarza co do zasady nigdy nie jest dobrym pomysłem. Układ hormonalny jest bowiem bardzo delikatny, a każda lekka zmiana stężenia któregoś z hormonów powoduje automatycznie, że również pozostałe hormony zmieniają swoje stężenia. Tym samym melatonina zażywana na sen nie pozostaje całkowicie obojętna dla zdrowia człowieka nawet w małych dawkach.

W Stanach Zjednoczonych Ameryki zarejestrowana jest ona jako suplement diety. Zabieg ten tamtejsze koncerny farmaceutyczne często stosują, aby ominąć kosztowne badania, których Agencja Żywności i Leków wymaga do wprowadzenia jej na rynek. Powoduje to, że nadzór nad produkcją tabletek z melatoniną na sen jest niedostateczny, a sam ich skład niekoniecznie jest dobrze przebadany.

Nieco odmiennie sytuacja z melatoniną na sen przedstawia się w Polsce. W naszym kraju bowiem jest ona zarejestrowana bowiem jako lek wydawany bez recepty. Tym samym tabletki z melatoniną na sen polskiej produkcji dają nam pewność przynajmniej co do składu i dawki.

Melatonina na podróż, jet lag, sen w aucie, spanie w pociągu, jak spać

Melatonina na sen – przedawkowanie

Lekarze przyznają, że dawka melatoniny na sen w tabletkach powinna wynosić maksymalnie 1 mg. Tymczasem w polskich aptekach spotyka się melatoninę na sen oferowaną w tabletkach, które posiadają nawet 5 mg melatoniny w składzie. Jej zastosowanie w takiej dawce spowoduje nie tylko nadmierną senność spowodowaną przedawkowaniem, ale może wywołać nawet hipotermię. Suplementowana melatonina na sen obniża bowiem temperaturę ciała człowieka.

Przedawkowanie melatoniny może być niebezpieczne i prowadzić do niepożądanych skutków ubocznych. Melatonina jest hormonem naturalnie produkowanym przez organizm, który reguluje rytm dobowy i wpływa na sen. Jest również dostępna jako suplement w postaci tabletek, kapsułek lub innych form, i jest stosowana jako środek wspomagający sen.

Melatonina to nie cudowny lek na sen. Można ją przedawkować!

Jak każdy suplement, melatonina powinna być stosowana tylko przy wyraźnej potrzebie i zawsze z umiarem, zgodnie z zaleceniami specjalisty. Przedawkowanie melatoniny może objawiać się różnymi objawami. Zależy to od indywidualnej tolerancji organizmu i ilości tabletek z melatoniną, jakie zażyliśmy. Objawy przedawkowania melatoniny mogą obejmować bóle głowy, nudności, zaburzenia żołądkowo-jelitowe, osłabienie, senność w ciągu dnia, splątanie, a nawet znaczne pogorszenie jakości snu.

Melatonina, tabletki nasenne, naturalne metody na zaśnięcie, lek na sen

Melatonina na sen – układ hormonalny

Układ hormonalny człowieka jest złożony i precyzyjnie zrównoważony. Zmiany w stężeniu jednego hormonu, jakim jest melatonina, mogą wpłynąć na inne hormony, które są ze sobą powiązane. Zażywanie melatoniny w nadmiarze może wpłynąć na poziom innych hormonów, takich jak choćby kortyzol czy popularny aktualnie hormon wzrostu. Ma ona także bezpośredni wpływ na hormony płciowe.

Może ona zaburzać cykl miesiączkowy przez jej wpływ na poziom folikuloropiny (FSH) czy innego ważnego hormonu, jakim jest prolaktyna (PRL). Regularne przyjmowanie melatoniny jako suplementu może wpłynąć też na zdolność organizmu do produkcji melatoniny w naturalny sposób. To zaś jest powodem zaburzeń w procesie wytwarzania melatoniny przez organizm, co może negatywnie wpłynąć na naturalny rytm dobowy, sen i inne funkcje związane z hormonami.

Problem z zasypianiem, bezsenność, trudności ze snem, kłopoty w zasypianiu

Melatonina na sen – kiedy stosować

Melatonina jest suplementem, który może być stosowany przez osoby w określonych sytuacjach lub z określonymi warunkami zdrowotnymi. Jednak nie jest przeznaczona dla każdego i zawsze powinna być stosowana zgodnie z zaleceniami lekarza, a ewentualnie innego specjalisty posiadającego wiedzę medyczną.

Melatonina w odpowiednich dawkach może być stosowana u osób pracujących na zmiany, osób pracujących w systemie zmianowym, a także u osób z chorobami neurodegeneracyjnymi, takimi jak choroba Alzheimera. Zdarza się, że melatoninę stosuje się także jako element terapii zaburzeń afektywnych dwubiegunowych (ChAD). Przed rozpoczęciem suplementacji melatoniną należy zawsze skontaktować się ze specjalistą, aby ocenić indywidualne potrzeby i potencjalne ryzyko stosowania tego suplementu.

Melatonina na sen stosowana pod kontrolą lekarza i we właściwych dawkach rzeczywiście pomaga w leczeniu trudności z zasypianiem. Dotyczy to przede wszystkim osób starszych, a także zmagających się z różnego rodzaju schorzeniami, jak choćby chorych na stwardnienie rozsiane. Powszechnie stosuje się ją też u osób niewidomych, bowiem wyniki badań naukowych wykazały, że pomaga ona im zachować odpowiedni rytm dobowy.

Samodzielne stosowane melatoniny na sen przez długi czas nasila zaburzenia snu. Jej nadmiar w organizmie sprawia bowiem, że po pewnym czasie receptory w mózgu przestaną na nią reagować. Dotyczy to nie tylko melatoniny syntetycznej. Brak reakcji dotyczyć będzie też melatoniny endogennej, a więc produkowanej naturalnie przez organizm. Stąd też suplementacji nie zaleca się bez wyraźnych wskazań. Tabletki z melatoniną to nie landrynki, czy witamina C, ale środki farmaceutyczne zawierające pokaźne dawki hormonów.

Zwrot materaca, jak zwrócić materac, test materaca, materac piankowy, materac warstwowy

Melatonina na sen – komfort snu

Kiedy doznajemy trudności z zasypianiem, nie musimy ryzykować samodzielnym stosowaniem melatoniny na sen. Często wystarczy skupić się na higienie snu, która odgrywa ogromną rolę w naszym codziennym funkcjonowaniu. Stosowanie regularnego harmonogramu snu, czyli chodzenie spać i budzenie się o stałych porach, może pomóc w ustanowieniu zdrowego rytmu snu. Warto również unikać długich drzemek w ciągu dnia, zwłaszcza popołudniu lub wieczorem.

Bardzo ważne są także odpowiednie warunki panujące w sypialni. Warto zadbać o optymalną temperaturę, która nie przekroczy 21°C, a także zapewnić sobie ciszę i ciemność. Oczywiście do wysypiania się potrzebujemy także wygodnego materaca, a także odpowiednio wyprofilowanej ergonomicznej poduszki. Tymczasem, jak wynika nie tylko z doświadczeń amerykańskich, ale i badań, jakie przeprowadziliśmy w ramach procesu design thinking, uniwersalna twardość materaca powinna wynosić około 6,5 w amerykańskiej skali twardości materaców.

Oferowany przez ONSEN® materac Osaka Air to idealny materac o uniwersalnych właściwościach. Odpowiada on na potrzeby konsumentów, spełniając wszystkie 10 podstawowych funkcjonalności materaca, a także pozostając wyrobem medycznym klasy pierwszej. Poza tym, jak wszystkie produkty ONSEN®, podlegają on nawet 15-letniej gwarancji, a także programowi pozwalającemu na ich zwrot w ciągu 100 dni, co niweluje ryzyko zakupu.

Rzecz jasna, przed snem należy unikać kofeiny, alkoholu, nikotyny oraz ciężkich posiłków. Warto też zadbać o codzienne rytuały, jak choćby czytanie, medytację czy zwyczajną kąpiel w ciepłej wodzie. Pomocne w zasypianiu jest również mindfulness, które opiera się na treningu uważności. Wszystko to pomoże uniknąć zażywania melatoniny w dawkach przekraczających naturalną produkcję, co pomoże nam lepiej zasnąć i wydajniej spać.

Zachęcamy również do zapoznania się z pozostałymi artykułami na najlepszym blogu o spaniu i zdrowiu, a także Encyklopedią Zdrowego Snu przygotowaną przez zespół specjalistów ONSEN®. Osobom dbającym o zdrowie kręgosłupa, polecamy zestaw ćwiczeń na kręgosłup przygotowany przez fizjoterapeutę.

Materac Osaka Air, materac piankowy, wnętrze materaca, budowa materaca, warstwy materaca

FAQ: Melatonina na sen

Czy melatonina pomaga na sen?

Melatonina pomaga na sen, jednak głównie osobom starszym, u których szyszynka nie produkuje jej naturalnie w odpowiedniej ilości. Nie zaleca się melatoniny młodszym osobom, ponieważ może to wywołać szereg skutków ubocznych.

Czy da się uzależnić od melatoniny?

Od melatoniny nie da się uzależnić fizycznie. Jej przyjmowanie nie wywołuje tego typu uzależnienia. Można się natomiast od melatoniny uzależnić psychicznie, bowiem ten rodzaj uzależnienia może dotyczyć każdej substancji, zachowania i innych elementów życia.

Czy melatonina ma skutki uboczne?

Melatonina posiada skutki uboczne, o których producenci najczęściej nie wspominają. Przede wszystkim może ona nasilać zaburzenia snu, a także rozregulować układ hormonalny. W dużych ilości prowadzić może to hipotermii.

Czy melatoninę można przedawkować?

Melatoninę można przedawkować. Jest ona hormonem, a więc ma wpływ na całą gospodarkę hormonalną organizmu. Przyjęcie melatoniny w dużych dawkach powoduje zmniejszenie temperatury organizmu, a w konsekwkencji może wywołać hipotermię.

Ile brać melatoniny przed snem?

Jeśli już decydujemy się na tabletki z melatoniną, nie powinno przyjmować się jej więcej niż 1 mg na dobę. Taka dawka przed snem w zupełności wystarczy, aby zadziałała, a jednocześnie nie spowodowała przedawkowania. Należy jednak zauważyć, że melatonina jest zalecana głównie osobom starszym.