Kissenarten - Welches soll ich wählen und warum?

Dostępne i używane w Polsce rodzaje poduszek na przestrzeni kilkudziesięciu lat przeżyły swoistą rewolucję. Abstrahując od dawniej używanych rodzajów poduszek wypełnianych słomą czy sianem, także poduszki naszych dziadków czy rodziców są już zdecydowanie inne od tych, jakie sami używamy.

Aktualnie coraz więcej z nas, a w szczególności osoby kierujące się ideą ZACZYNAJ OD DLACZEGO czy też znające metodologię design thinking, zwraca ogromną uwagę na funkcjonalność produktów. Tymczasem nie wszystkie rodzaje poduszek mogą poszczycić się odpowiednim wypełnianiem swoich funkcji. Także komfort, jaki mają gwarantować, bywa bardzo wątpliwy.

Warto więc wiedzieć nie tylko, jakie istnieją rodzaje poduszek, ale też znać podstawowe cechy każdego z tych rodzajów. Wiedza ta pozwoli zapewnić sobie lepszy sen, co przełoży się zarówno na wydajność pracy, jak i przyniesie korzyści zdrowotne w trakcie trwania całej doby.

Poduszki klasyczne są najczęściej używanym rodzajem poduszek. Nie zawsze uważażamy je za dodatkowy jasiek do spania, lecz za główną poduszkę do codziennego spania. Tymczasem nie są one z natury rzeczy polecane dla osób, które dbają o swój stan zdrowia. Co do zasady poduszki klasyczne posiadają bowiem kształty, które nie są ergonomiczne i tym samym nie wspomagają fizjologicznego ułożenia ciała.

Konkretne właściwości poduszek klasycznych zależne są jednak od ich wypełnienia, a także użytych poszewek. Dwie z pozoru podobne poduszki mogą bowiem posiadać tak wiele różnic, że wizualna zbieżność przestanie mieć jakiekolwiek znaczenie. Podobnie zresztą jak cena. Wielu sprzedawców oferuje bowiem tanie w produkcji poduszki z marżami sięgających nawet kilku tysięcy procent. Dotyczy to przede wszystkim najpopularniejszych dużych firm.

Odpowiednio dobrana poduszka ortopedyczna nadaje się dla każdego z nas. Choć wiele osób uważa ten rodzaj poduszek za odpowiedni dla osób starszych czy chorych, jest on właściwy dla wszystkich. Jej przeznaczeniem nie jest bowiem tylko wspomaganie leczenia i rehabilitacji, ale też profilaktyka schorzeń kręgosłupa. Będzie ona więc dobrym rozwiązaniem także, aby zapobiec zwyrodnieniu kręgosłupa czy bardzo popularnej obecnie zniesionej lordozie szyjnej.

Powszechnie spotykana manipulacja producentów i sprzedawców powoduje jednak, że prawie żaden produkt przedstawiany jako poduszka ortopedyczna nim nie jest. Najczęściej są to bowiem poduszki o całkowicie niezgodnych z ludzką fizjologią kształtach, a także wykonywane z niewłaściwych materiałów. Stąd też dla dobrania odpowiedniego rodzaju poduszki tego typu należy posiadać podstawową wiedzę. Dzięki temu będzie można sobie pomóc, a nie zaszkodzić.

Choć jest to znak minionych czasów, a nawet powrót do dalekiej przeszłości, rodzaje poduszek z wypełnieniem naturalnym stały się bardzo popularne. Jest to wynikiem błędnego założenia, że coś nazywanego produktem naturalnym najczęściej uważamy za zdrowe i zgodne z ludzką fizjologią.

Najpopularniejszym rodzajem poduszek z wypełnieniem naturalnym jest poduszka gryczana, czyli napełniona łuskami gryki. Często spotyka się też poduszki wypełnione pierzem, puchem, a nawet bawełną lub wełną. Rzadszym rodzajem poduszek są te zawierające pestki wiśni lub innych owoców.

Wszystkie je łączy jednak fakt, że wypełnione są materiałami organicznymi. Te zaś co do zasady są podatne na szybkie zużywanie się. Poza tym posiadają one porowatą strukturę, która zatrzymuje wilgoć i tworzy idealne warunki do rozwoju różnego rodzaju drobnoustrojów, a w tym wielu rodzajów bakterii, grzybów i pleśni. 

Większość producentów tych rodzajów poduszek, chcąc zwiększyć ich żywotność i odporność na czynniki zewnętrzne, stosuje różnego rodzaju konserwanty i impregnaty. Tym samym, choć samo wypełnienie poduszki jest rzeczywiście naturalne, nagminnie przykrwa się je środkami, które z naturą nie mają już nic wspólnego. Wśród nich nadal spotyka się nawet formaldehyd, który jest jednym z najmniej bezpiecznych związków chemicznych. 

Dodatkowo już same rośliny służące do wypełnień naturalnych poduszek, a przede wszystkim bawełna, najczęściej pochodzą z plantacji, w których używa się szkodliwych środków dla ochrony roślin. Spośród nich popularny w dalszym ciągu jest glifosat, który w coraz większej ilości krajów jest zakazany ze względu na udowodnioną szkodliwość, a w tym działanie rakotwórcze.

Wypełnienia w tego rodzaju poduszkach są też wyjątkowo podatne nie tylko na czynniki chemiczne, ale i fizyczne. Nie posiadają one bowiem cech fizycznych pozwalających im na pełen powrót do pierwotnego kształtu. Powoduje to, że ulegają wewnętrznym uszkodzeniom oraz z czasem się spłaszczają. Dodatkowo z każdym użyciem ich kształt najczęściej jest inny. Tym samym nie są w stanie podeprzeć kręgosłupa w fizjologicznej pozycji oraz zachować jej przez całą noc.

Spośród poduszek z wypełnieniem syntetycznych najpopularniejsze są te posiadające wnętrze wykonane z granulatów poliestrowych lub silikonowych. Najtańsze rodzaje poduszek wypełnione są zaś wypełnione akrylem. Coraz częściej spotyka się również poduszki wykonane z pianek poliuretanowych, a także z lateksu.

Właśnie ten ostatni budzi największe kontrowersje. Poduszki z wypełnieniem lateksowym często prezentuje się bowiem jako naturalne, podczas gdy w rzeczywistości prawie żadna lub nawet całkowicie żadna z nich w pełni naturalna nie jest. Wynika to zarówno z procesu produkcji samego lateksu, jak też kosztów wynikających z jego pozyskiwania i przetwarzania.

Lateks naturalny pozyskuje się z soku mlecznego kilku drzew kauczukodajnych. Substancja ta naturalnie służy drzewu do leczenia uszkodzeń kory. Mleczko kauczukowe ma postać płynną, ale pod wpływem procesów fizycznych i chemicznych wytrącają się z niego drobinki kauczuku. W procesach tych używa się formaldehydu oraz wielu innych szkodliwych substancji.

Dlatego też lateks natualny jest stosunowo trudny i drogi w produkcji. Podobnie więc jak w przypadku materaca lateksowego, jego udział w rdzeniu poduszek jest często tylko kilkuprocentowy. Pozostałą zaś część stanowi lateks syntetyczny wytwarzany w fabrykach. Jednocześnie w każdym przypadku lateks posiada zamkniętą strukturę, co uniemożliwia cyrkulację powietrza w tego rodzaju poduszkach.

Stąd też zdecydowanie lepsza jest poduszka wypełniona pianką poliuretanową o otwartokomórkowej strukturze. Jednak i w tym przypadku czyha na nas pułapka. Wielu z nas nadal daje się bowiem manipulować przez co kupuje popularne poduszki z pianki memory, które przez swoje właściwości zapadają się pod głową i nie wspierają kręgosłupa w fizjologicznej pozycji. Nadto nie posiadają one zdolności do cyrkulacji powietrza, co przekłada się na wzmożoną potliwość głowy i karku w trakcie snu.

Całkowicie inne właściwości ma otwartokomórkowa pianka wysokoelastyczna typu HR. Nie jest ona bowiem podatna na działanie temperatury i siłę nacisku. Jeśli posiada odpowiednią twardość i gęstość, idealnie dopasowuje się do kształtu głowy i szyi, a jednocześnie pozwala na swobodne przemieszczanie się powietrza.

Najtańsze rodzaje poduszek z wypełnieniem syntetycznym zawierają akryl, który jest jednocześnie najmniej odpornym na zużycie materiałem. Stają się więc one szybko bardziej płaskie i mniej wygodne. Podobnie zachowują się poduszki wypełnione niskiej jakości włóknami. Stąd też tego typu wypełnienie posiadają przede wszystkim jaśki do spania, które co do zasady nie służą naszym kręgosłupom.

Nieco większą żywotność i zdecydowanie wyższy komfort dają poduszki wypełnione granulatem poliestrowym, przede wszystkim pokrytym silikonem. Choć są one jednak wygodniejsze od poduszek akrylowych, ich właściwości nie dorównują poduszkom posiadającym rdzeń z otwartokomórkowej pianki poliuretanowej typu HR, które są najlepszym rodzajem poduszek. Wiele zależy jednak również od rodzaju poszewki.

Nawet najlepszy rodzaj poduszki z idealnym wypełnieniem nie będzie w pełni funkcjonalny, jeśli będzie umieszczony w nieodpowiedniej poszewce. W przypadku poszewek wykonanych z naturalnych materiałów powinniśmy mieć się na baczności. Choć bowiem nasze babcie stosowały głównie tego rodzaju poszewki, to popularna bawełna i inne włókna pochodzenia roślinnego zmieniły się nie do poznania.

Niezależnie od rodzaju poduszki, jej poszewka musi być zarówno bezpieczna pod względem stosowanych środków. Poza tym powinna ona zapewniać właściwą cyrkulację powietrza oraz odporność na wilgoć i zanieczyszczenia. Przekłada się to na jej żywotność. Otaczająca dobrej jakości poduszkę powinna też pozwalać na to, aby funkcjonalność poduszki była przez nią wspierana, nie zaś niwelowana.

Materiały pochodzenia naturalnego w przytłaczającej większości pochodzą z plantacji, w których stosuje się rakotwórczy glifosat, a także innego rodzaju pestycydy i herbicydy. Dodatkowo proces ich barwienia również często opiera się na niebezpiecznych środkach chemicznych. Stąd też nie są one w stanie zapewnić pełnego bezpieczeństwa podczas użytkowania.

Z racji porowatej struktury włókien naturalnych, poszewki z nich wykonane są podatne na chłonięcie wody i zanieczyszczeń, a jednocześnie w trakcie prania zmieniają swoje właściwości i rozmiary. Przez to nie tylko nie zapewniają wentylacji, ale też są idealnym miejscem do rozwoju drobnoustrojów.

Włókna naturalne co do zasady nie są też elastyczne. W efekcie trudniej jest im dopasować się do fizjologicznego kształtu głowy, szyi czy barków. Nadto zwiększa to ich podatność na uszkodzenia, a w tym choćby pękanie z powodu nadmiernego naprężenia czy przetarcia.

Powoduje to, że nawet idealna poduszka straci na swojej wartości, jeśli będzie umieszczona w poszewce z całkowicie naturalnego włókna. Stąd też nie są one polecane osobom dbającym o bezpieczeństwo snu, a także swój komfort. 

Poszewki syntetyczne najczęściej są wykonane w całości z filamentów, czyli tworzyw sztucznych. Niekiedy są one mieszane z materiałami naturalnymi w sposób, który poprawia ich właściwości. Domieszka włókien naturalnych w poszewkach syntetycznych najczęściej jest stosunkowo niewielka.

Podobnie jak w przypadku wypełnień, najtańsze rodzaje poduszek posiadają poszewki wykonane z akrylu. Te droższe zaś zawierają zaś elastan, poliester czy lyocell. Coraz częściej spotyka się też wiskozę, która wprawdzie pochodzi z roślin, jednak jest pozyskiwana w sposób syntetyczny. Nadto każdy z nich różni się gramaturą, gęstością splotu i innymi właściwościami, które przekładają się na jakość danej poszewki.

Odpowiednio zaprojektowana i wykonana poszewka syntetyczna powinna cechować się wysoką gramaturą oraz optymalną gęstością splotu. Wykonanie jej w prawidłowy sposób pozwoli na zachowanie właściwej cyrkulacji powietrza, a także wielokierunkowej elastyczności. Dzięki temu idealnie będzie ona współpracować z najlepszymi rodzajami poduszek.

Wielu ludzi podejmuje decyzję o zakupie konkretnego rodzaju poduszki nie na podstawie wiedzy, ale przez przeczucie. Niekoniecznie wiedzą oni, czym charakteryzują się dane rodzaje poduszek, ale często myślą, że wiedzą. Tymczasem nieprawidłowo wybrana poduszka ujawnia swoje wady dopiero po kilku tygodniach stosowania, bowiem tyle czasu organizm potrzebuje, aby przystosować się do zmiany.

Także odpowiednio dobrana poduszka niekiedy może wywoływać nieprzyjemne objawy. Co do zasady im bardziej kręgosłup jest skrzywiony, tym dłużej i silniej mogą się one utrzymywać. Stąd też warto zadbać o zakup od producenta dającego z jednej strony aż 100 dni na zwrot zamówienia, zaś z drugiej strony pełne wsparcie posprzedażowe i merytoryczną wiedzę.

Choć intuicja jest w życiu bardzo ważna, kierowanie się nią przy wyborze poduszki do spania może skończyć się nieprzyjemnie. Zły wybór prowadzić może bowiem do zaburzeń natury psychicznej, jak choćby bezsenności. Poza tym wybranie nieprawidłowego rodzaju poduszki prowadzi do wielu schorzeń somatycznych, a w tym do zniesienia lordozy szyjnej będącego znakiem naszych czasów.

Ilość dostępnych rodzajów poduszek tylko na pozór utrudnia wybranie najlepszej z nich. Posiadając bowiem rzetelną wiedzę, od razu eliminujemy poduszki z naturalnym wypełnieniem, umieszczone w niefunkcjonalnych poszewkach, a także te o niefizjologicznych kształtach. Pozostaje nam więc poduszka ortopedyczna wykonana z pianki poliuretanowej oraz jej dobór pod względem budowy ciała.

Warto dodatkowo zwrócić uwagę na te rodzaje poduszek, które dostępne są w poszewce wykonanej z użyciem technologii Skin+ opartej na dobroczynnym działaniu probiotyków. Dzięki produkowaniu przez nich karotenoidów, które są bardzo silnymi przeciwutleniaczami, skóra lepiej się regeneruje, a także odżywia i ujędrnia w trakcie snu.

Zachęcamy również do zapoznania się z pozostałymi artykułami na najlepszym blogu o spaniu i zdrowiu, a także Encyklopedią Zdrowego Snu przygotowaną przez ekspertów Onsen Sleeping.